639
Z problemem nawracających odleżyn i trudno gojących się ran zmagają się przede wszystkim opiekunowie osób starszych oraz chorzy unieruchomieni w łóżkach. Istnieje wiele sposobów zapobiegania i leczenia odleżyn, a jednym z najważniejszych jest dieta. Odpowiednio skomponowany jadłospis skraca okres rekonwalescencji i przyspiesza powrót do zdrowia. O czym pamiętać przygotowując posiłki dla chorego?
Według szacunków odleżyny pojawiają się u przynajmniej 40% chorych leczonych w szpitalach, zakładach opiekuńczych oraz w warunkach domowych. Co więcej – odleżyny pojawiają się nie tylko u osób leżących, ale także u tych wszystkich, których ciało ma długotrwały kontakt z ciałem obcym, np. w sytuacji, gdy chory ma założony cewnik, który trwale podrażnia skórę lub osoba na wózku inwalidzkim rzadko zmieniająca pozycję. Szczególnie narażone są na nie osoby starsze, ponieważ ich skóra jest cienka, delikatna i bardzo podatna na podrażnienia. Do rozwoju odleżyn lub trudno gojących się ran wystarczy niekiedy niewielkie zadrapanie lub małe otarcie. Nawet podczas wykonywania prostych codziennych czynności może dojść do pojawienia się rany, będącej podstawą do rozwoju odleżyn.
Jak zapobiegać odleżynom?
Odpowiednia codzienna pielęgnacja skóry, ćwiczenia, masaże, odpowiednia dieta – to najważniejsze czynniki mające wpływ na powstawanie odleżyn. Najważniejsza jest ochrona i wzmocnienie skóry, aby stała się dobrze nawilżona i odporna na uszkodzenia. W tym celu warto regularnie stosować kosmetyki i maści głęboko nawilżające i wzmacniające ochronną warstwę lipidową na powierzchni skóry, masować oraz często „wietrzyć” skórę. Zaleca się zakładanie luźnych przewiewnych ubrań z naturalnych materiałów, a osoby pozostające w jednej pozycji powinny zmieniać ją i wykonywać kilka prostych ćwiczeń przynajmniej co kilka godzin.
Jak dieta wpływa na powstawanie odleżyn?
Jadłospis chorego oraz wszystkich osób unieruchomionych i zmagających się z problemem odleżyn powinien zawierać o około 20% więcej białka w porównaniu z dietą osoby zdrowej. To ważne dla prawidłowego przebiegu gojenia się ran. Szczególnie istotną rolę mają białka zawarte w mięsie (szczególnie wieprzowym i wołowym), ponieważ zawierają związek chemiczny karnozynę. Substancja ta o dobroczynnym wpływie na proces gojenia się odleżyn, ma kluczowe znaczenie dla regeneracji tkanek. Osoby z osłabionym apetytem oraz ci wszyscy, którzy z różnych powodów nie chcą lub nie mogą spożywać mięsa, mogą przyjmować karnozynę w postaci tabletek (w aptekach dostępne są suplementy diety zawierające karnozynę, np. TUTAJ).
Do diety warto także włączyć produkty bogate w witaminy z grupy B, które są niezbędne do prawidłowej regeneracji skóry i tkanki podskórnej. Istotna jest także wysoka podaż witaminy C, która ma kluczowe znaczenie dla produkcji kolagenu – białka występującego w skórze i tkance łącznej. Wśród składników mineralnych istotne jest zwiększone spożycie cynku i żelaza. Dieta chorego powinna zawierać zwiększone ilości wymienionych witamin i minerałów, jednak nie zawsze udaje się ich dostarczyć w odpowiedniej ilości z posiłkami. W takich sytuacjach warto sięgnąć po dostępne w aptekach preparaty witaminowo-mineralne.
Oprócz włączenia do diety odpowiednich produktów, należy pamiętać o nawodnieniu organizmu. Ma to wpływ na właściwe nawilżenie skóry, a to pośrednio – na powstawanie odleżyn. Chory powinien wypijać codziennie przynajmniej 1,5 litra niegazowanej wody mineralnej, najlepiej w małych porcjach, popijając małymi łykami. Wypicie dużej ilości płynów naraz skutkuje wypełnieniem żołądka i osłabia apetyt.
Jakie produkty należy wykluczyć z diety?
Bezwzględnie zabronione jest spożywanie alkoholu i palenie papierosów, ponieważ przyczynia się to do pogarszania się stanu – i tak już osłabionej – skóry. Warto także zredukować lub całkowicie wyeliminowywać picie kawy i mocnej herbaty. Spożywanie produktów z kofeiną i alkoholem skutkuje odwodnieniem organizmu, co pogarsza stan skóry, która staje się bardziej podatna na podrażnienia, rozwój odleżyn, ponadto utrudnia gojenie się ran.
fot. Michael Stern, flickr.com, creative commons licence
Alejakobiet.pl